ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ & ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ

Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το άτομο επικοινωνεί, αλληλεπιδρά κοινωνικά και επεξεργάζεται τον κόσμο γύρω του. Ο αυτισμός δεν είναι ασθένεια· είναι μια διαφορετικότητα στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, η οποία εκδηλώνεται με μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών και βαθμών έντασης.

Τα κύρια σημεία που συχνά παρατηρούνται είναι:

Δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία

• Περιορισμένη βλεμματική επαφή
• Δυσκολία στην κατανόηση κοινωνικών κανόνων ή μη λεκτικών σημάτων
• Δυσκολία στην ανάπτυξη και διατήρηση σχέσεων

Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές & περιορισμένα ενδιαφέροντα

• Επαναλαμβανόμενες κινήσεις (π.χ. κούνημα χεριών, περιστροφή αντικειμένων)
• Ισχυρή προσκόλληση σε ρουτίνες
• Ενδιαφέρον σε πολύ συγκεκριμένα θέματα

Διαφορετική αισθητηριακή επεξεργασία

• Υπερευαισθησία ή υποευαισθησία σε ήχους, φώτα, υφές, μυρωδιές
• Ιδιαίτερες αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα

Τα πρώτα ενδείξεις μπορεί να φανούν πριν την ηλικία των 3 ετών.
Συχνά οι γονείς παρατηρούν:

• Καθυστέρηση ή απουσία λόγου
• Έλλειψη ανταπόκρισης στο όνομα
• Περιορισμένο παιχνίδι με φαντασία
• Επαναλαμβανόμενες κινήσεις

Η έγκαιρη αναγνώριση και η πρώιμη παρέμβαση είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη του παιδιού.

Η επιστήμη αναγνωρίζει τον αυτισμό ως αποτέλεσμα συνδυασμού γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Δεν υπάρχει μία μοναδική αιτία.
Επίσης, δεν ευθύνεται η ανατροφή ή οι γονείς -ο μύθος αυτός έχει καταρριφθεί εδώ και δεκαετίες.

Η διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένη διεπιστημονική ομάδα (παιδοψυχίατρος, ψυχολόγος, λογοθεραπευτής, εργοθεραπευτής) μέσω:

• Κλινικής παρατήρησης
• Συνεντεύξεων με τους γονείς
• Σταθμισμένων εργαλείων αξιολόγησης (π.χ. ADOS-2, ADI-R)

Δεν υπάρχει «θεραπεία» που να εξαφανίζει τον αυτισμό, αλλά οι στοχευμένες παρεμβάσεις μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τις δεξιότητες και την αυτονομία.
Συνηθισμένες μορφές υποστήριξης περιλαμβάνουν:

• Λογοθεραπεία: ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων
• Εργοθεραπεία: βελτίωση καθημερινών δεξιοτήτων και αισθητηριακής ρύθμισης
• Ειδική αγωγή: εξατομικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα
• Συμβουλευτική γονέων: εκπαίδευση για αποτελεσματική αλληλεπίδραση
• Δομημένες παρεμβάσεις: το TEACCH και η PECS για εναλλακτική επικοινωνία

Η οικογένεια είναι στο κέντρο της παρέμβασης. Η συνεργασία γονέων – θεραπευτών ενισχύει την πρόοδο, ενώ η κατανόηση και η αποδοχή δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη του παιδιού.

❌ Ο αυτισμός δεν «θεραπεύεται» με φάρμακα.
❌ Δεν οφείλεται σε εμβόλια.
✅ Κάθε άτομο στο φάσμα είναι μοναδικό.
✅ Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά.

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τον τρόπο που το άτομο συγκεντρώνεται, ελέγχει τη συμπεριφορά του και διαχειρίζεται το χρόνο του. Εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και μπορεί να συνεχίσει να επηρεάζει το άτομο και στην ενήλικη ζωή.

Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

Διάσπαση προσοχής

• Δυσκολία συγκέντρωσης σε μια εργασία
• Εύκολη απόσπαση από εξωτερικά ερεθίσματα
• Απώλεια αντικειμένων, λήθη σε καθημερινές δραστηριότητες

Υπερκινητικότητα

• Συνεχής κίνηση ή ανησυχία
• Δυσκολία να παραμένει καθιστό για πολλή ώρα
• Υπερβολική ομιλία

Παρορμητικότητα

• Διακοπή άλλων όταν μιλούν
• Δυσκολία να περιμένει τη σειρά του
• Πράξεις χωρίς σκέψη για τις συνέπειες

Η ΔΕΠΥ συνήθως γίνεται εμφανής πριν την ηλικία των 12 ετών. Συχνά οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί παρατηρούν:

• Συνεχή κίνηση στην τάξη
• Δυσκολία ολοκλήρωσης εργασιών
• Συχνά ξεσπάσματα ή ανυπομονησία

Η ΔΕΠΥ δεν προκαλείται από «κακή διαπαιδαγώγηση». Οι έρευνες δείχνουν ότι:

• Έχει γενετική βάση –συχνά εμφανίζεται σε περισσότερα από ένα μέλη της οικογένειας
• Εμπλέκονται νευροβιολογικοί παράγοντες
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. πρόωρη γέννηση, χαμηλό βάρος γέννησης) μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο

Η διάγνωση γίνεται από παιδοψυχίατρο ή εξειδικευμένη διεπιστημονική ομάδα, με βάση:

• Συνεντεύξεις με γονείς και εκπαιδευτικούς
• Παρατήρηση συμπεριφοράς
• Σταθμισμένα εργαλεία αξιολόγησης (π.χ. Conners, ADHD Rating Scale)

Η αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ είναι πολυπαραγοντική και μπορεί να περιλαμβάνει:

• Συμβουλευτική γονέων: στρατηγικές διαχείρισης συμπεριφοράς στο σπίτι
• Εκπαιδευτική υποστήριξη: προσαρμογές στην τάξη, εξατομικευμένο πρόγραμμα μάθησης
• Εργοθεραπεία: βελτίωση οργάνωσης, αυτορρύθμισης και εκτελεστικών λειτουργιών
• Ψυχοθεραπεία: ενίσχυση δεξιοτήτων διαχείρισης θυμού και συναισθημάτων
• Φαρμακευτική αγωγή: σε ορισμένες περιπτώσεις και μόνο υπό ιατρική παρακολούθηση

Η ΔΕΠΥ δεν «ξεπερνιέται» απαραίτητα με την ηλικία. Στους εφήβους μπορεί να επηρεάσει:

• Την επίδοση στο σχολείο
• Την οργάνωση μελέτης, ειδικά ενόψει Πανελλαδικών
• Την ικανότητα λήψης αποφάσεων για σπουδές και επάγγελμα

Στους ενήλικες, επηρεάζει:

• Την επαγγελματική απόδοση
• Την τήρηση προθεσμιών
• Τις διαπροσωπικές σχέσεις

Η κατανόηση και η συνεργασία ανάμεσα σε γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές είναι κρίσιμη. Η ΔΕΠΥ δεν είναι θέμα «τεμπελιάς» ή «αδιαφορίας», αλλά διαφορετικού τρόπου λειτουργίας του εγκεφάλου.

Η ανωριμότητα μπορεί να εκδηλωθεί σε διάφορους τομείς:

• Κινητικός τομέας: αδέξιες κινήσεις, δυσκολία σε λεπτή κινητικότητα (γράψιμο, κόψιμο).
• Συμπεριφορικός/συναισθηματικός: παιδική συμπεριφορά, δυσκολία σε κανόνες και συνεργασία.
• Γνωστικός/μαθησιακός: έλλειψη συγκέντρωσης, αδυναμία οργάνωσης, καθυστέρηση σε γραφή – ανάγνωση – μαθηματικά.
• Σχολικός τομέας: αργή εξέλιξη και χαμηλή αυτοπεποίθηση σε σχέση με συμμαθητές.

Η ψυχοκινητική ανωριμότητα μπορεί να οφείλεται σε:

• Φυσικές διαφορές στο ρυθμό ανάπτυξης κάθε παιδιού.
• Έλλειψη κατάλληλων εμπειριών και ερεθισμάτων.
• ΔΕΠΥ ή μαθησιακές δυσκολίες.
• Συναισθηματικούς παράγοντες (π.χ. άγχος, προσαρμοστικές δυσκολίες).

Ένας γονιός μπορεί να αναζητήσει βοήθεια όταν:

• Το παιδί δείχνει αδέξιο ή δυσκολεύεται σε δραστηριότητες που συνομήλικοι κατακτούν εύκολα.
• Συχνά προτιμά παιχνίδια μικρότερων ηλικιών.
• Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή να οργανώσει εργασίες.
• Απογοητεύεται εύκολα και έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Η ψυχοκινητική ανωριμότητα δεν σημαίνει μόνιμη δυσκολία. Με σωστή παρέμβαση, το παιδί μπορεί να καλύψει τα κενά και να βελτιώσει σημαντικά την απόδοσή του.

Η παρέμβαση περιλαμβάνει:

• Εργοθεραπεία: βελτίωση οργάνωσης, συγκέντρωσης και κινητικών δεξιοτήτων.
• Λογοθεραπεία: σε περίπτωση δυσκολιών λόγου και επικοινωνίας.
• Ψυχολογική υποστήριξη: ενίσχυση αυτοεκτίμησης και διαχείριση συναισθημάτων.
• Συμβουλευτική γονέων: πρακτικοί τρόποι στήριξης στο σπίτι και στη σχολική καθημερινότητα.

Με την κατάλληλη καθοδήγηση από ειδικούς και τη συνεργασία οικογένειας – σχολείου, τα παιδιά με ψυχοκινητική ανωριμότητα συνήθως προσαρμόζονται καλύτερα και εξελίσσονται με τον δικό τους ρυθμό. Η έγκαιρη παρέμβαση κάνει τη διαφορά.

Οι αρθρωτικές διαταραχές αφορούν δυσκολίες στην παραγωγή συγκεκριμένων ήχων της ομιλίας. Το παιδί ή ο ενήλικας γνωρίζει τι θέλει να πει, αλλά δεν μπορεί να το εκφέρει σωστά, λόγω λανθασμένης τοποθέτησης της γλώσσας, των χειλιών ή άλλων αρθρωτικών οργάνων.

Συχνά, οι ήχοι αντικαθίστανται, παραλείπονται ή παραμορφώνονται, με αποτέλεσμα η ομιλία να γίνεται δυσνόητη.

Μερικά παραδείγματα αρθρωτικών λαθών:

• Αντικατάσταση: λέει «θαλάμι» αντί για «σαλάμι»
• Παράλειψη: λέει «νεό» αντί για «νερό»
• Παραμόρφωση: ο ήχος παράγεται αλλά ακούγεται αλλοιωμένος

• Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει σαφής ιατρική αιτία
• Απώλεια ακοής
• Ανατομικές ιδιαιτερότητες (π.χ. σχιστία ουρανίσκου, κοντός χαλινός γλώσσας)
• Νευρολογικές διαταραχές (π.χ. εγκεφαλική παράλυση)

Η διαφοροδιάγνωση μεταξύ αρθρωτικής διαταραχής και φωνολογικής διαταραχής δεν είναι πάντα εύκολή.  Επίσης πολλές φορές οι διαταραχές μπορεί να συνυπάρχουν. 

Αρθρωτική διαταραχή: πρόβλημα στη μηχανική παραγωγή του ήχου

• δεν επηρεάζει την απόδοση του παιδιού στο σχολείο και συγκεκριμένα στο μηχανισμό κατάκτησης της ανάγνωσης
• δεν σχετίζεται με άλλα προβλήματα λόγου, όπως φτωχή έκφραση, περιορισμένο λεξιλόγιο, κ.ά.
• Εάν δεν προκαλεί άγχος ή δυσφορία και δεν οφείλεται σε κάποια ιατρική αιτία, η θεραπεία μπορεί να ξεκινήσει και αργότερα, στη μέση του Δημοτικού

Φωνολογική διαταραχή: πρόβλημα στην κατανόηση και εφαρμογή των κανόνων που διέπουν τη χρήση των ήχων στη γλώσσα

• Μπορεί να επηρεάσει την απόδοση του παιδιού στο σχολείο και συγκεκριμένα στο μηχανισμό κατάκτησης της ανάγνωσης
• Πολύ πιθανόν να σχετίζεται με άλλα προβλήματα λόγου, όπως φτωχή έκφραση, περιορισμένο λεξιλόγιο, κ.ά.
• Η θεραπεία στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να αρχίσει προτού το παιδί πάει πρώτη δημοτικού. Συνήθως η θεραπεία ενδείκνυται να αρχίσει στο νηπιαγωγείο, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είναι σκόπιμο να αρχίσει ακόμη και πριν τα τέσσερα χρόνια.

• Το παιδί δυσκολεύεται να παράγει ήχους που τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας του κατακτούν
• Η ομιλία είναι δυσνόητη ακόμη και για την οικογένεια
• Υπάρχουν ενδείξεις αμηχανίας ή χαμηλής αυτοπεποίθησης λόγω της ομιλίας

Η διάγνωση γίνεται από λογοθεραπευτή μέσω:

• Λεπτομερούς αξιολόγησης της ομιλίας και της στοματικής κινητικότητας
• Καταγραφής των λαθών και προσεχτικής παρατήρησης της ποιότητας των ήχων
• Συνεργασίας με άλλους ειδικούς αν υπάρχει υποψία συνοδών δυσκολιών

Η θεραπεία εστιάζει:

• Στη σωστή τοποθέτηση και κίνηση των αρθρωτικών οργάνων (γλώσσα, χείλη, γνάθος)
• Στην εκπαίδευση μέσω ασκήσεων στοματικής κινητικότητας
• Στην εξάσκηση παραγωγής ήχων πρώτα μεμονωμένα, έπειτα σε συλλαβές, λέξεις και προτάσεις
• Στη χρήση παιχνιδιών, οπτικοακουστικού υλικού και δραστηριοτήτων, για να γίνει η μάθηση ευχάριστη (στα μικρά παιδιά)

Η συστηματική εξάσκηση στο σπίτι είναι κρίσιμη. Ο λογοθεραπευτής παρέχει ασκήσεις και οδηγίες, ώστε η βελτίωση να ενισχύεται στην καθημερινή επικοινωνία.

Μερικά παραδείγματα αρθρωτικών λαθών:

• Αντικατάσταση: λέει «θαλάμι» αντί για «σαλάμι»
• Παράλειψη: λέει «νεό» αντί για «νερό»
• Παραμόρφωση: ο ήχος παράγεται αλλά ακούγεται αλλοιωμένος

• Παραλείψεις ήχων σε λέξεις («κεπη» αντί για «σκεπή»)
• Παράλειψη συλλαβών («άλιλη» αντί για «καμηλοπάρδαλη»
• Πρόσθεση ήχων σε λέξεις («βλιβλίο» αντί για «βιβλίο»
• Αντικατάσταση ήχων με άλλους ήχους («πάλα» αντί για «μπάλα»)
• Λανθασμένη σειρά ήχων μέσα στις λέξεις («κορκόδειλος» αντί για «κροκόδειλος»)
• Δυσκολία στην κατανόηση από τρίτους

Οι φωνολογικές διαταραχές μπορεί να οφείλονται σε:

• Νευροαναπτυξιακές καθυστερήσεις
• Οικογενειακό ιστορικό δυσκολιών λόγου
• Προβλήματα ακοής ή προφορικής αντίληψης

Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται να γίνει κατανοητό από τρίτους μετά τα 3–4 έτη ή αν τα λάθη στην ομιλία παραμένουν έντονα πέρα από την προσδοκώμενη ηλικία, συνιστάται αξιολόγηση από λογοθεραπευτή.

Η λογοθεραπεία επικεντρώνεται:

• Στη σωστή άρθρωση των ήχων
• Στη βελτίωση της φωνολογικής αντίληψης
• Στη σταδιακή κατανόηση και χρήση των ήχων σε λέξεις και προτάσεις

Η έγκαιρη παρέμβαση βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν φυσιολογική ομιλία και να αποφύγουν δυσκολίες στη σχολική επίδοση και στην κοινωνική επικοινωνία.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και το παιδί, αλλά συχνά περιλαμβάνουν:

• Καθυστέρηση στην πρώτη ομιλία.
• Περιορισμένο λεξιλόγιο για την ηλικία.
• Δυσκολία στη σύνταξη προτάσεων (π.χ. λείπουν άρθρα, ρήματα, καταλήξεις).
• Δυσκολίες κατανόησης σύνθετων οδηγιών ή αφηγήσεων.
• Λάθη στη γραμματική και στη χρήση χρόνων.
• Δυσκολία στη διήγηση μιας ιστορίας με σωστή σειρά.

Η ακριβής αιτία της ΕΓΔ δεν είναι γνωστή. Ωστόσο:

• Υπάρχει κληρονομική προδιάθεση.
• Δεν οφείλεται σε ανεπαρκή ερεθίσματα ή σε ελλιπή γονεϊκή φροντίδα.

Η διάγνωση της ΕΓΔ γίνεται από λογοθεραπευτή μέσω:

• Λεπτομερούς λογοθεραπευτικής αξιολόγησης.
• Εργαλείων που μετρούν λεξιλόγιο, κατανόηση, γραμματική, αφήγηση.
• Εξαίρεσης άλλων αιτιών (π.χ. απώλεια ακοής, νοητική υστέρηση).

Η έγκαιρη παρέμβαση είναι καθοριστική. Το θεραπευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει:

• Λογοθεραπεία: ανάπτυξη λεξιλογίου, γραμματικής, κατανόησης και αφηγηματικών δεξιοτήτων.
• Παιχνίδι και δραστηριότητες που ενισχύουν τη γλωσσική ανάπτυξη.
• Στρατηγικές για το σπίτι (π.χ. ανάγνωση ιστοριών, χρήση εικόνων, ενίσχυση επικοινωνίας).
• Συνεργασία με το σχολείο, ώστε το παιδί να λάβει την κατάλληλη υποστήριξη στη μάθηση.

Τα παιδιά με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή μπορεί να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες και στην εφηβεία, κυρίως στη γραπτή γλώσσα και στην οργάνωση του λόγου. Ωστόσο, με συνεχή λογοθεραπευτική υποστήριξη και εξατομικευμένη παρέμβαση, μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την επικοινωνία τους και να ανταποκριθούν καλύτερα στις σχολικές και κοινωνικές απαιτήσεις.

• Δυσκολία στην ανάγνωση λέξεων και φράσεων
• Παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων και ήχων
• Αργός ρυθμός ανάγνωσης
• Δυσκολίες στην ορθογραφία
• Δυσκολία στην οργάνωση γραπτής εργασίας ή σημειώσεων
• Κόπωση ή άγχος κατά την ανάγνωση και γραφή

Η δυσλεξία έχει γενετική βάση και συχνά εμφανίζεται σε οικογένειες με ιστορικό δυσλεξίας. Υπάρχουν επίσης νευροαναπτυξιακοί παράγοντες που επηρεάζουν την επεξεργασία των ήχων και της γραφής.

Εξειδικευμένη παρέμβαση λογοθεραπείας
Τεχνικές πολλαπλών αισθήσεων για ανάγνωση και γραφή
Υποστήριξη στο σχολείο (π.χ. επιπλέον χρόνο σε εξετάσεις, βοήθεια στη γραπτή εργασία)
Συνεργασία γονέα, δασκάλου και λογοθεραπευτή

Μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ορισμένα άτομα μπορεί να παρουσιάσουν:

• Αφασία – Δυσκολία στην κατανόηση ή παραγωγή λόγου.
• Δυσαρθρία – Αλλοίωση στην άρθρωση των λέξεων λόγω μυϊκής αδυναμίας.
• Απραξία λόγου – Δυσκολία στον προγραμματισμό των κινήσεων για την ομιλία.
• Δυσφαγία – Δυσκολία στην κατάποση, που μπορεί να επηρεάσει την ασφάλεια σίτισης.
• Προβλήματα στην φωνή (βράχνιασμα, αδυναμία).
• Δυσκολίες προσοχής, μνήμης και επικοινωνιακής αλληλεπίδρασης.

Η λογοθεραπεία μετά από εγκεφαλικό έχει σκοπό:

• Την επανεκπαίδευση λόγου και ομιλίας.
• Τη βελτίωση κατανόησης και επικοινωνίας.
• Την αποκατάσταση ή αντιστάθμιση της κατάποσης.
• Την ενίσχυση της φωνής και αναπνοής.
• Την εκπαίδευση της οικογένειας σε στρατηγικές υποστήριξης.
• Τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ανεξαρτησίας.

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Ασκήσεις ομιλίας, άρθρωσης και φωνής.
• Γλωσσικές δραστηριότητες για κατανόηση και έκφραση.
• Προγράμματα κατάποσης και ασφαλούς σίτισης.
• Χρήση ειδικών λογισμικών και εργαλείων αποκατάστασης.
• Εναλλακτικά και Επαυξητικά Συστήματα Επικοινωνίας (εικονοκάρτες, tablets, εφαρμογές).
• Οικογενειακή εκπαίδευση για συνέχιση της παρέμβασης στο σπίτι.

• Εξειδικευμένη εμπειρία σε νευρολογικές παθήσεις και αποκατάσταση μετά από εγκεφαλικό.
• Διεπιστημονική συνεργασία με εργοθεραπευτές, ψυχολόγους και ιατρούς.
• Προσαρμογή του προγράμματος στις ανάγκες και δυνατότητες του ατόμου.
• Φιλικό και υποστηρικτικό περιβάλλον
• Δυνατότητα κατ’ οίκον λογοθεραπείας για όσους δυσκολεύονται να μετακινηθούν.

• Δυσκολία στην ομιλία ή στην εύρεση λέξεων
• Περιορισμένο λεξιλόγιο
  Δυσκολία στην κατανόηση ομιλίας ή γραπτού λόγου
• Λανθασμένη χρήση λέξεων ή φράσεων
• Δυσκολία στην ανάγνωση ή γραφή

1. Ανομία: Η δυσκολία περιορίζεται στην εύρεση των λέξεων (ανάκληση του λεξιλογίου). Η γραμματική και η κατανόηση του λόγου είναι επηρεασμένες από ελάχιστα έως καθόλου.  Ωστόσο, ενώ ο ασθενής έχει μια καλή ροή ομιλίας συχνά σταματάει και προσπαθεί να θυμηθεί τη λέξη που θέλει να πει, ή χρησιμοποιεί λάθος λέξη. 
2. Μη ρευστή Αφασία: Δυσκολία στην παραγωγή λόγου, κατανόηση σχετικά διατηρημένη.  Ο ασθενής δυσκολεύεται σημαντικά να βρει τις σωστές λέξεις. Οι αποκρίσεις του είναι πολύ μικρές με γραμματικά λάθη, ή είναι συχνά μονολεκτικές.
3. Ρευστή Αφασία: Ομιλία ρευστή αλλά με λανθασμένες λέξεις και χωρίς συνοχή, δυσκολία κατανόησης. Ο ασθενής ενώ κάνει μεγάλες και περίπλοκες προτάσεις δεν κατορθώνει να μεταφέρει το μήνυμα που θέλει, καθώς οι προτάσεις του δείχνουν κενού περιεχομένου.
4. Ολική αφασία: Σοβαρή δυσκολία στην ομιλία και κατανόηση.  Σχεδόν πλήρης απουσία ομιλίας, που συνοδεύεται από σοβαρή δυσκολία στην κατανόηση.
5. Αφασία αγνωστική ή αγραφία-αλεξία: Προβλήματα ανάγνωσης και γραφής.

Η λογοθεραπεία για αφασία εστιάζει στην ανάκτηση του λόγου και της επικοινωνίας μέσω:

• Ασκήσεις ανάκλησης λεξιλογίου
• Ασκήσεις δημιουργίας προτάσεων
• Ασκήσεις επανάληψης λέξεων
• Ασκήσεις ενίσχυσης της κατανόησης προφορικού και γραπτού λόγου
• Χρήση εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας (π.χ. εικόνες, tablet, σύστημα συμβόλων)
• Προσαρμογή δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής για υποστήριξη επικοινωνίας

Η αποκατάσταση είναι εξατομικευμένη, ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της αφασίας. Στόχος είναι η μέγιστη δυνατή επαναφορά της επικοινωνίας, η βελτίωση της αυτονομίας και η συμμετοχή στην καθημερινή ζωή.

Στο κέντρο "Λόγος Πράξη Νόηση" παρέχουμε βήμα-βήμα υποστήριξη, μαζί με το άτομο και την οικογένεια, για να βοηθήσουμε το άτομο που αντιμετωπίζει αφασία να ανακτήσει τις επικοινωνιακές του δεξιότητες.

• Ο αναπτυξιακός τραυλισμός εμφανίζεται συχνά σε αυτή την ηλικία, καθώς η γλωσσική ανάπτυξη είναι ραγδαία. Στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρεί αυθόρμητα. Πολλές φορές οι οδηγίες προς τους γονείς για το πώς θα χειριστούν την κατάσταση αρκεί. Εάν ωστόσο τα συμπτώματα του τραυλισμού επιδεινωθούν, ή εμφανιστεί δυσφορία στο παιδί, η λογοθεραπεία μπορεί να προσφέρει άμεση ανακούφιση.
• Στόχος θεραπείας: Η πλήρης εξάλειψη του τραυλισμού μέσω λογοθεραπευτικής παρέμβασης.

• Ο τραυλισμός μπορεί να εμφανιστεί κατά τη σχολική ηλικία, ή πιο σπάνια, ένας πρώιμος τραυλισμός μπορεί να παραμείνει. Ο τραυλισμός κατά τη σχολική ηλικία συχνά επηρεάζει τη συμμετοχή στην τάξη και την κοινωνική αυτοπεποίθηση. Αν και στον τραυλισμό σχολικής ηλικίας η πλήρης εξάλειψη είναι σπάνια, με κατάλληλη λογοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να επιτευχθεί πολύ καλός έλεγχος των συμπτωμάτων, ώστε το παιδί να μην θεωρεί πλέον τον  τραυλισμό πρόβλημα.
• Στόχος θεραπείας: Ο έλεγχος και η μείωση της συχνότητας των δυσκολιών, η εκμάθηση στρατηγικών ομιλίας και η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του παιδιού.

• Ο τραυλισμός είναι συχνά οδυνηρός για τον έφηβο ή τον νεαρό ενήλικα, και συχνά συνοδεύεται από άγχος ομιλίας, αποφυγή επικοινωνίας ή χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η λογοθεραπεία βοηθάει το άτομο να αποκτήσει έλεγχο πάνω στα συμπτώματα, που για μερικά άτομα βιώνεται σαν να κερδίζουν τον έλεγχο του ίδιου του εαυτού τους.
• Στόχος θεραπείας: Η διαχείριση και ο έλεγχος των συμπτωμάτων, με εκμάθηση τεχνικών ροής λόγου, ψυχολογική υποστήριξη και ενδυνάμωση της επικοινωνίας στην καθημερινή ζωή.